Op donderdag 30 november vond ons symposium plaats, in samenwerking met onze academische adviesraad en de Inspectie van het Onderwijs, met als thema:
Evidence based werken aan onderwijsvernieuwing en -verbetering.
Het programma bood ruimte voor keynotes van:
- Inge de Wolf (coördinerend inspecteur, verantwoordelijk voor ‘De Staat van het onderwijs’, tevens hoogleraar Universiteit van Maastricht)
- Femke Geijsel (hoogleraar Universiteit van Amsterdam, directeur NSO-CNA Leiderschapsacademie en voorzitter van de e-Loo Academische Adviesraad)
- Math van Loo (directeur van e-Loo, docent NSO-CNA (HRM en Kwaliteitszorg), procesbegeleider Leren Verbeteren.
Het symposium was een groot succes. De 80 bezoekers, voornamelijk bestuurders en schoolleiders uit het VO, gaven terug dat ze de keynotes en workshops zeer interessant vonden en het geheel compact en prettig georganiseerd. Bij de borrel achteraf is besloten dat we hier een jaarlijkse traditie van maken. Noteer maar vast:
Reserveer alvast de datum voor het e-Loo symposium in 2018: 29 november.
[spacer height=”20px”]
De Powerpoint-presentaties van de sprekers vindt u hier.
Inge de Wolf ging in haar inleiding met name in op de relatie tussen het nieuwe waarderingskader van de Inspectie, de ruimte die dat aan scholen biedt èn de serieuze uitdagingen die we hebben: de achterblijvende leerprestaties, de motivatie van Nederlandse leerlingen en de toenemende ongelijkheid in kansen. Een stevige analyse, met veel positieve aandacht voor wat er aan mogelijkheden ligt.
Belangrijk daarbij bleek dat het gebruik van een gevalideerde observatie tool als die van e-Loo, de DOT, gedegen analyses oplevert voor scholen, waarmee zij eigen ambities, verbetermogelijkheden en noodzakelijke innovaties, ook echt waar kunnen maken. Inge de Wolf gaf aan zeker verder te willen meekijken in de landelijke benchmark van DOT-gegevens, die overigens de conclusies van de Staat van het Onderwijs verder uitdiept en onderbouwt:
Wij zien in onze adviespraktijk een belangrijke ontwikkeling die verband houdt met de boodschap van Inge de Wolf. De inspectie bevraagt besturen met name op de kwaliteit van de kwaliteitszorg. Hiermee wordt het instrumentarium van e-Loo (DOT BOOT SET) steeds relevanter. Bij lesbezoeken hanteert de Inspectie zelf geen observatieformulier meer. Scholen zijn zelf heel goed in staat valide analyses van lesbezoeken te maken en inzichtelijke rapportages op te stellen. Met DOT BOOT SET zijn de docenten bovendien zelf weer in staat analyses te maken van lesobservaties, onderwijsresultaten en 360’- feedback. De SET kan bovendien ook nog voor de ontbrekende schakel zorgen: feedback vàn leerlingen.
[spacer height=”20px”]
Femke Geijsel benadrukte in haar key note het belang van het gesprek en de goede werkrelatie tussen leidinggevenden en docenten als voorwaarden voor effectief kwaliteitsbeleid. De schoolleider als praktijkonderzoeker. De duurzaamheid van vernieuwing en verbetering hangt zonder meer af van de kwaliteit van het goede gesprek. Schoolleiders, docenten èn leerlingen bepalen samen wat ‘normaal’ is en wat ‘afwijkend’ en organiseren samen het primaire proces. Daarvoor is nodig: goede netwerken en natuurlijk betrouwbare meetinstrumenten.
Femke is als lid van de academische adviesraad mede verantwoordelijk voor de validiteit van de DOT, BOOT en SET. Zij gaf aan dat zij – met haar onderzoekers – had vastgesteld dat de DOT zeer bruikbare en betrouwbare informatie oplevert, die zich goed leent voor een kwaliteitsgesprek tussen schoolleiding, docenten en leerlingen.
Voor meer info: zie de PowerPoint (download) en dit artikel.
[spacer height=”20px”]
In zijn key note verbond Math de inleidingen van Inge de Wolf en die van Femke Geijsel inhoudelijk met het instrumentarium van DOT, BOOT en SET. De schoolleider weet door gedegen praktijkonderzoek welke uitdagingen er zijn, welke mogelijkheden zijn school heeft en hoe je het goede gesprek daarover organiseert. Die schoolleider legt daarmee ook de verbinding tussen onderwijsontwikkeling, professionalisering en kwaliteitszorg. Het gaat om een integrale benadering. Daarvoor is een betrouwbare, handige, complete en betaalbare toolbox nodig.
e-Loo weet dat het om grote maatschappelijke belangen gaat en over ons belastinggeld. Daarom heeft e-Loo de Stichting Ook opgericht en daarmee – ook financieel – onafhankelijk onderzoek mogelijk gemaakt.
Met de DOT-analyses wordt uitgediept hoe het komt dat veel docenten het onderwerp ‘differentiatie’ buitengewoon complex vinden. Een ook waar te beginnen: bij het herschrijven van lesplannen en bij collegiale consultatie. De DOT-analyse verheldert snel en simpel welke docenten iets kunnen leren van welke andere docenten. En dat is per onderwerp vaak al heel verschillend.
Met de BOOT legt de school de verantwoordelijkheid èn de mogelijkheden om zelf te werken aan professionele ontwikkeling helemaal terug bij de docent. De docent als professional. Lang echt onderschat, nu weer terug op positie.
En met de SET, de School Enquête Tool (SET), neem je niet alleen de ‘verplichte’ Vensters-enquêtes af, maar kan elke docent zelf elke andere relevante vraag beantwoord krijgen.
Hoe de scholen DOT | BOOT | SET gebruiken en wat ze ervan vinden, lees je in bijgaande brochure (pdf).
[spacer height=”20px”]
In drie workshops bespraken de 80 deelnemende bestuurders, schoolleiders en andere bezoekers. Het waren interessante uitdiepende discussies. Veel uiterst positieve feedback op DOT | BOOT | SET en enkele heel creatieve ideeën voor nieuwe analyse-functies. Thema’s kwamen aan bod als
- de relatie tussen docent-kwaliteiten en de motivatie van docenten
- de vroege selectie van leerlingen in Nederland
- het gewenningsproces met het nieuwe toezicht
- de rol van de schoolleider als praktijkonderzoeker
- de zorgvuldige implementatie van DOT en BOOT
- het belang van de goede onderzoeksvraag
- de positieve feedback die docenten geven op het gebruik van DOT en BOOT als reflectie-instrumenten.
[spacer height=”20px”]
Het Vlaamse onderwijsveld was vertegenwoordigd door Patrick Hennes, algemeen directeur van scholengroep Invento. In 2018 krijgt Vlaanderen een eigen DOT en een eigen benchmark.
Het e-Loo team
Voor het e-Loo team was deze dag een hoogtepunt. We waren blij met de input van iedereen en de positieve reacties. De scholen met wie wij samenwerken bleken andermaal geleid te worden door ‘heel prettige, professionele, gewoon leuke mensen’. Bedankt allemaal!
Op basis van de opbrengsten van dit symposium en analyses van de benchmark volgt in januari 2018 een nader onderzoek, dat we opnemen in een uitgebreider artikel.
In het voorjaar volgt een vergelijkbaar symposium voor het basisonderwijs en een voor het MBO.
Het thema van het e-Loo VO- symposium stellen we in de loop van 2018 vast in overleg met ‘onze’ scholen.
Meedenken? Graag! Mail Math@eloo.nl.